Chuỗi bài viết về “những sự thật bị bỏ quên” trên TTCK
P.1: “Chơi”, “Đầu tư”, hay “Giao dịch” chứng khoán ?
Tôi được nghe đến hai từ cổ phiếu và chứng khoán thông qua bộ phim Đại Thời Đại (The Greed of Man) do TVB sản xuất vào năm 1992 phản ánh xã hội Hong Kong thập niên 70 – 80 khi các thành phần xã hội đen khống chế thị trường chứng khoán.
Đối với khán giả Việt Nam thời điểm đó, bộ phim đưa đến một cái nhìn đầu tiên bao quát về thị trường chứng khoán, về cổ phiếu, về các công ty chứng khoán, về sàn giao dịch và cách vận hành của thị trường chứng khoán (theo góc nhìn của những người tạo ra bộ phim).
Tôi không phủ nhận những mặt tối của thị trường chứng khoán, nhưng như câu nói “Một nữa cái bánh mì vẫn là bánh mì, nhưng một nữa sự thật thì không phải là sự thật”. Thị trường chứng khoán vẫn còn đó những nhà đầu tư và nhà giao dịch hoạt động với đầy đủ các tố chất chuyên nghiệp, và những quyết định mang đậm những khát khao và đam mê thay vì ném tiền vào thị trường và phó thác cho sự may rủi.
Tại sao lại là “chơi chứng khoán”?
Từ “chơi” ở đây được hiểu là những quyết định được đưa ra với mục tiêu ngắn hạn, mang nặng tính cảm xúc và tinh thần. Nó không thể hiện sự cam kết và thấu hiểu về doanh nghiệp như khi ta dùng từ “đầu tư”, từ “chơi” cũng không có ý nghĩa về sự cam kết thấu hiểu về thị trường như các nhà giao dịch.
Như trong quyển Nhà Giả Kim đã từng viết: “Khi bạn thực sự mong muốn một điều gì, cả vũ trụ sẽ hợp lại giúp bạn đạt được nó”.
Tương tự vậy, ai sẽ đứng ra hướng dẫn, giúp đỡ và hỗ trợ bạn khi bạn bước vào thị trường và nói rằng: “Tôi là người mới, và tôi đến đây để chơi cho biết”. Tôi nghĩ là sẽ không có một người tử tế nào dành thời gian cho bạn ở một thị trường bận rộn thế này, nếu có thì hẳn là bạn có rất nhiều tiền (hoặc ít nhất những người dành thời gian giúp bạn đã từng nghĩ là bạn có rất nhiều tiền)
Nếu không phải là “chơi chứng khoán” vậy thì là gì?
Nếu bạn thực sự nghiêm túc và có đủ cam kết cá nhân với mục tiêu kiếm được tiền từ thị trường này dưới danh nghĩa là một cá nhân thực hiện hoạt động mua và bán cổ phiếu thì có hai động từ kèm theo là hai danh xưng tương ứng để mô tả điều đó là đầu tư-nhà đầu tư và giao dịch-nhà giao dịch.
Ở đây tôi chỉ nói về những đặc điểm đặc trưng nhất về 2 nhóm này trên thị trường chứng khoán
Đầu tư-nhà đầu tư: là những người sử dụng tiền để mua cổ phiếu dựa vào nền tảng hiểu rõ về thị trường mà doanh nghiệp ấy đang hoạt động, hiểu rất rõ và cập nhật về ban lãnh đạo và tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, thậm chí trong vài trường hợp, họ còn có thể tác động vào các quyết định của doanh nghiệp đó.
Điều quan tâm nhất của nhà đầu tư là tình hình kinh doanh và lợi nhuận của doanh nghiệp, tăng trưởng giá trị doanh nghiệp dẫn đến tăng trưởng thu nhập từ cổ phần mà họ nắm giữ.
Giao dịch-nhà giao dịch: là những người bỏ tiền để mua cổ phiếu của doanh nghiệp vì kỳ vọng giá cổ phiếu sẽ tăng, họ hiểu rất rõ về thị trường chứng khoán, cách vận hành của thị trường, cách mà dòng tiền di chuyển, những món hàng hot mà thị trường đang săn lùng và cái giá mà nhiều người bên ngoài chấp nhận bỏ để mua lại số hàng mà họ đang nắm giữ.
Điều quan tâm nhất của nhà giao dịch là các số liệu về giá và khối lượng giao dịch của cổ phiếu đang nói lên điều gì, xu hướng diễn biến giá của cổ phiếu trong tương lai sẽ như thế nào và thời điểm mua bán nào là hợp lý nhất.
Thời gian nắm giữ một mã cổ phiếu không được dùng để đánh giá bạn thuộc nhóm nào, tuy nhiên nhìn chung, nhà đầu tư hay các quyết định đầu tư thường dựa trên một ý chí dài hạn cùng doanh nghiệp, ngược lại nhà giao dịch đưa ra các quyết định giao dịch chủ yếu dựa vào giá và kỳ vọng giá của cổ phiếu.
Nên trở thành một nhà đầu tư hay một nhà giao dịch?
Như việc trồng một cái cây chờ ngày ra quả. Nhà đầu tư là người sẽ luôn dõi theo và dành sự quan tâm nhất định cho doanh nghiệp đó, đối với họ thành quả là một điều tất yếu và có thể dự báo trước được với những thông tin và số liệu liên tục được cập nhật suốt trong quá trình đầu tư. Nhà giao dịch thì như những người thương lái, họ sẽ đến vào thời điểm quả ngọt chín mọng và thị trường bên ngoài đang thèm khát thứ quả ngọt ấy.
Về mặt lợi nhuận, rất khó để xác định được phương pháp nào sẽ khiến bạn kiếm được nhiều tiền hơn trong thị trường. Những điều bất ngờ luôn xảy đến và đó luôn là điều hấp dẫn nhất của thị trường.
Vậy nên, lựa chọn như thế nào là ở con người, cách sống và quan điểm cá nhân mỗi người, không có một công thức nào luôn đúng trong trường hợp này.
Tuy nhiên, đa phần những người tham gia lâu năm trên thị trường đều vừa là nhà đầu tư, vừa là nhà giao dịch tùy vào từng thời điểm, họ thích chăm bẵm một doanh nghiệp nhưng cũng muốn là những người mang chính những trái ngọt ấy giới thiệu đến mọi người.
“Anh đúng hay anh sai, điều đó không quan trọng, cái chính là anh kiếm được bao nhiêu khi anh đúng và mất bao nhiêu khi anh sai “ - George Soros
Cảm ơn vì đã dành thời gian đọc !
Bạn có thể theo dõi sớm chuỗi bài này tại kênh Telegram trong Hồ sơ cá nhân của tôi.